\documentclass[DIV=12,%
BCOR=0mm,%
headinclude=false,%
footinclude=false,open=any,%
fontsize=10pt,%
oneside,%
paper=210mm:11in]%
{scrbook}
\usepackage[noautomatic]{imakeidx}
\usepackage{microtype}
\usepackage{graphicx}
\usepackage{alltt}
\usepackage{verbatim}
\usepackage[shortlabels]{enumitem}
\usepackage{tabularx}
\usepackage[normalem]{ulem}
\def\hsout{\bgroup \ULdepth=-.55ex \ULset}
% https://tex.stackexchange.com/questions/22410/strikethrough-in-section-title
% Unclear if \protect \hsout is needed. Doesn't looks so
\DeclareRobustCommand{\sout}[1]{\texorpdfstring{\hsout{#1}}{#1}}
\usepackage{wrapfig}
% avoid breakage on multiple
and avoid the next [] to be eaten
\newcommand*{\forcelinebreak}{\strut\\*{}}
\newcommand*{\hairline}{%
\bigskip%
\noindent \hrulefill%
\bigskip%
}
% reverse indentation for biblio and play
\newenvironment*{amusebiblio}{
\leftskip=\parindent
\parindent=-\parindent
\smallskip
\indent
}{\smallskip}
\newenvironment*{amuseplay}{
\leftskip=\parindent
\parindent=-\parindent
\smallskip
\indent
}{\smallskip}
\newcommand*{\Slash}{\slash\hspace{0pt}}
% http://tex.stackexchange.com/questions/3033/forcing-linebreaks-in-url
\PassOptionsToPackage{hyphens}{url}\usepackage[hyperfootnotes=false,hidelinks,breaklinks=true]{hyperref}
\usepackage{bookmark}
\usepackage{fontspec}
\usepackage{polyglossia}
\setmainlanguage{polish}
\setmainfont{cmunrm.ttf}[Script=Latin,%
Ligatures=TeX,%
Path=/usr/share/fonts/truetype/cmu/,%
BoldFont=cmunbx.ttf,%
BoldItalicFont=cmunbi.ttf,%
ItalicFont=cmunti.ttf]
\setmonofont{cmuntt.ttf}[Script=Latin,%
Ligatures=TeX,%
Scale=MatchLowercase,%
Path=/usr/share/fonts/truetype/cmu/,%
BoldFont=cmuntb.ttf,%
BoldItalicFont=cmuntx.ttf,%
ItalicFont=cmunit.ttf]
\setsansfont{cmunss.ttf}[Script=Latin,%
Ligatures=TeX,%
Scale=MatchLowercase,%
Path=/usr/share/fonts/truetype/cmu/,%
BoldFont=cmunsx.ttf,%
BoldItalicFont=cmunso.ttf,%
ItalicFont=cmunsi.ttf]
\newfontfamily\polishfont{cmunrm.ttf}[Script=Latin,%
Ligatures=TeX,%
Path=/usr/share/fonts/truetype/cmu/,%
BoldFont=cmunbx.ttf,%
BoldItalicFont=cmunbi.ttf,%
ItalicFont=cmunti.ttf]
\renewcommand*{\partpagestyle}{empty}
% global style
\pagestyle{plain}
\usepackage{indentfirst}
% remove the numbering
\setcounter{secnumdepth}{-2}
% remove labels from the captions
\renewcommand*{\captionformat}{}
\renewcommand*{\figureformat}{}
\renewcommand*{\tableformat}{}
\KOMAoption{captions}{belowfigure,nooneline}
\addtokomafont{caption}{\centering}
\deffootnote[3em]{0em}{4em}{\textsuperscript{\thefootnotemark}~}
\addtokomafont{disposition}{\rmfamily}
\addtokomafont{descriptionlabel}{\rmfamily}
\frenchspacing
% avoid vertical glue
\raggedbottom
% this will generate overfull boxes, so we need to set a tolerance
% \pretolerance=1000
% pretolerance is what is accepted for a paragraph without
% hyphenation, so it makes sense to be strict here and let the user
% accept tweak the tolerance instead.
\tolerance=200
% Additional tolerance for bad paragraphs only
\setlength{\emergencystretch}{30pt}
% (try to) forbid widows/orphans
\clubpenalty=10000
\widowpenalty=10000
% given that we said footinclude=false, this should be safe
\setlength{\footskip}{2\baselineskip}
\title{Nasz Program}
\date{1 września 1868}
\author{Michaił Bakunin}
\subtitle{}
% https://groups.google.com/d/topic/comp.text.tex/6fYmcVMbSbQ/discussion
\hypersetup{%
pdfencoding=auto,
pdftitle={Nasz Program},%
pdfauthor={Michaił Bakunin},%
pdfsubject={},%
pdfkeywords={bakunin; klasycy; programy}%
}
\begin{document}
\begin{titlepage}
\strut\vskip 2em
\begin{center}
{\usekomafont{title}{\huge Nasz Program\par}}%
\vskip 1em
\vskip 2em
{\usekomafont{author}{Michaił Bakunin\par}}%
\vskip 1.5em
\vfill
{\usekomafont{date}{1 września 1868\par}}%
\end{center}
\end{titlepage}
\cleardoublepage
\textbf{Nota redakcyjna}
Pierwodruk w pierwszym numerze czasopisma "Narodnoje Dieło" zorganizowanym w
Genewie przez Bakunina i emigracyjną młodzież rewolucyjną. Bakunin zetknął się z tą
młodzieżą w Szwajcarii i mimo istniejących między nimi różnic postanowił wydawać wspólny
organ rewolucyjny. W skład redakcji nowego pisma, nazwanego "Narodnoje Dieło", weszli:
Bakunin, Żukowski, Mikołaj Utin, Mikołaj Elpidin i Pofak Antoni Trusow, który został
następnie sekretarzem redakcji.
"Nasz program" zamieszczony został w pierwszym numerze, który ukazał się 1 września 1868
roku. Wszystkie artykuły były pióra Bakunina i Żukowskiego. Oprócz "Programu"
zamieszczone były jeszcze następujące artykuły: artykuł wstępny pt. "Nieobchodimyie
objasnienija" (określał zadania czasopisma i wyrażał poglądy redakcji na istotę rewolucji)
"Prawitielstwiennyje rieformy" i "Postanowka riewolucjonnych woprosow". Tezy zawarte we
wszystkich tych artykułach były niejako zapowiedzią przyszłej pracy Bakunina "Państwowość
i anarchia".
Drugi i trzeci numer czasopisma ukazały się łącznie w drugiej połowie października 1868 r.,
ale już bez udziału Bakunina i Żukowskiego, którzy zgłosili swe wystąpienie z redakcji. Dały
się bowiem zauważyć zbyt poważne, choć w tym czasie jeszcze nie zasadnicze, różnice
poglądów na wiele spraw, głównie taktycznych.
Od wydania numeru 2-3 dopiero po sześciu miesiącach ukazał się w maju 1869 roku 4-6, a
we wrześniu 7-10 numer. Po zorganizowaniu się rosyjskiej sekcji I Międzynarodówki
"Narodnoje Dieło" stało się jej organem i wychodziło jeszcze w 1870 roku.
Przekład powyższego tekstu wg: "Narodniczeskaja ekonomiezeskaja litieratura", s. 120-122.
Tekst za "Filozofia społeczna narodnictwa rosyjskiego" Warszawa 1965 pod red. Andrzeja
Walickiego. Przełożyła Janina Walicka
\hairline
Chcemy całkowitej emancypacji umysłowej ludu, chcemy całkowitego wyzwolenia ludu pod
względem społeczno-ekonomicznym i politycznym.
\begin{enumerate}[I.]
\item\relax
Emancypacji umysłowej - ponieważ bez niej wolność polityczna i społeczna nigdy nie
będzie ani całkowita, ani trwała. Wiara w Boga, wiara w nieśmiertelność duszy i w ogóle
wszelki idealizm, jak wykażemy to później, stanowi, z jednej strony, nieodzowną podporę i
uzasadnienie despotyzmu, wszelakiego rodzaju przywilejów i wyzysku ludu, z drugiej zaś -
demoralizuje lud, dzieli bowiem jego istotę jakby na dwa sprzeczne ze sobą dążenia,
pozbawiając go w ten sposób energii niezbędnej do wywalczenia należnych mu z natury
rzeczy praw i do zbudowania sobie wolnego i szczęśliwego życia.
Wynika stąd jednoznacznie, że jesteśmy zwolennikami ateizmu i materializmu.
\item\relax
Wyzwolenia ludu pod wzglądem społeczno-ekonomicznym - w przeciwnym bowiem razie
każda wolność byłaby obrzydliwą i dętą fikcją. Ekonomiczna egzystencja ludów zawsze była kamieniem węgielnym i rzeczywistym wytłumaczeniem ich bytu politycznego. Wszystkie
dawniejsze i obecne ustroje polityczne i społeczne świata opierają się głównie na
następujących podstawach: na fakcie podboju, na prawie dziedziczenia własności, na
rodzinnym prawie ojca i męża oraz na uświęceniu każdej z tych podstaw przez religię, a
wszystko to razem stanowi istotę państwa. Nieuniknionym skutkiem całego ustroju
państwowego musiało być i było niewolnicze podporządkowanie ciężko pracującej i
nieuczonej większości - tak zwanej wykształconej mniejszości wyzyskiwaczy. Nie do
pomyślenia jest państwo bez przywilejów politycznych i prawnych, opartych z kolei na
przywilejach ekonomicznych.
Pragnąc rzeczywistego i ostatecznego wyzwolenia ludu, domagamy się:
\begin{enumerate}[1.]
\item\relax
Zniesienia prawa własności dziedzicznej.\forcelinebreak
\item\relax
Zrównania kobiet z mężczyznami w prawach politycznych i społeczno-ekonomicznych, a
więc zniesienia prawa rodzinnego i małżeństwa, tak kościelnego, jak cywilnego, które jest
ściśle związane z prawem dziedziczenia.\forcelinebreak
\item\relax
Ze zniesieniem małżeństwa powstaje problem wychowania dzieci. Ich utrzymanie od
chwili poczęcia w łonie matki do pełnoletniości, ich wychowanie i wykształcenie, równe dla
wszystkich - od najniższego szczebla nauczania do najwyższej specjalizacji naukowej -
zarazem techniczne i ogólne, przygotowujące człowieka i do pracy fizycznej, i do pracy
umysłowej, powinno być głównym przedmiotem troski wolnego społeczeństwa.
Sprawiedliwość ekonomiczna musi, naszym zdaniem, spełniać dwa podstawowe warunki:
Ziemia należy tylko do tych, którzy ją sami uprawiają - do gmin rolniczych. Kapitały i
wszystkie narzędzia pracy - do robotników, asocjacji robotniczych.
\end{enumerate}
\item\relax
Cały przyszły ustrój polityczny powinien być swobodną federacją wolnych arteli
(asocjacji) robotniczych - zarówno rolniczych, jak fabryczno-rzemieślniczych.\forcelinebreak
Dlatego też w imię wyzwolenia politycznego pragniemy przede wszystkim definitywnego
zburzenia państwa, wyplenienia wszelkiej państwowości ze wszystkimi jej instytucjami
kościelnymi, politycznymi, wojskowo- i cywilno-biurokratycznymi, prawnymi, naukowymi i
finansowo-ekonomicznymi.
Pragniemy całkowitej wolności dla wszystkich narodów uciśnionych dzisiaj przez imperium,
wolności z prawem najszerszego samostanowienia w oparciu o- ich własne instynkty,
potrzeby i wolę, ażeby te spośród nich, które zechcą zostać członkami narodu rosyjskiego,
mogły na zasadzie tworzonej od dołu federacji utworzyć wspólnie naprawdę wolną i
szczęśliwą społeczność, pozostającą w przyjaznym i federacyjnym związku z analogicznymi
społecznościami Europy i całego świata.
\end{enumerate}
*Mikołaj Iwanowicz Żukowski.
Urodził się w 1833 r. w guberni orenburskiej jako syn właściciela niewielkiego majątku
ziemskiego. Po ukończeniu Uniwersytetu Moskiewskiego krótko pracował w archiwum
Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W 1862 r. zamieszany wraz ze swymi braćmi,
Włodzimierzem i Wasylem, w sprawę nielegalnej drukarni studenta Piotra Bałłoda, musiał wyjechać za granicę. Został zaocznie skazany przez Sąd Senatu za niestawienie się przed
sądem na pozbawienie wszystkich praw i konfiskatę majątku.
W Londynie pomocy udzielili mu Hercen i Ogariow, a on poświęcił pierwsze lata na
emigracji organizowaniu kolportażu wydawnictw Hercenowskich do Rosji. Osiadł w tym celu,
zgodnie z życzeniem Hercena, w Dreźnie. Od 1864 r. przeniósł się do Szwajcarii i od razu
zdobył poważną pozycję w życiu emigracji rosyjskiej. W 1867 r. zetknął się po raz pierwszy z
przybyłym do Genewy Bakuninem, stając się odtąd jego najbliższym współpracownikiem i
przyjacielem. Wydawał wspólnie z nim i Mikołajem Utinem "Narodnoje Dieło", opuszczając
następnie to pismo z powodu rozdźwięków z Utinem.
W latach 1869-1870 brał udział w akcji wydawniczej Bakunina i Nieczajewa. Mimo
negatywnej oceny postawy Nieczajewa ogłosił publiczny protest w jego obronie. Był
członkiem "Ligi Wolności i Pokoju" i "Aliansu Demokracji Socjalistycznej", a następnie, po
rozwiązaniu tej organizacji, znalazł się w genewskiej sekcji I Międzynarodówki. Opuścił ją
demonstracyjnie w 1872 r. po wykluczeniu z niej Bakunina.
W 1876 r. - w myśl porozumienia między "młodymi bakuninistami" a rewolucjonistami
przybyłymi z Rosji - został współredaktorem gazety "Rabotnik", a po jej zamknięciu -
"Obszcziny". Wchodził także w skład redakcji wydawanego przez anarchistów Ch. Perrona i
E. Reclusa pisma "Le Travailleur". W latach 80-ych odsunął się od działalności politycznej.
Zmarł w Genewie 10 maja 1895 r.
% begin final page
\clearpage
% new page for the colophon
\thispagestyle{empty}
\begin{center}
Anarcho-Biblioteka
\smallskip
Dobry pieróg to wywrotowy pieróg
\bigskip
\includegraphics[width=0.25\textwidth]{logo-pl.pdf}
\bigskip
\end{center}
\strut
\vfill
\begin{center}
Michaił Bakunin
Nasz Program
1 września 1868
\bigskip
\href{https://chomikuj.pl/lewa\_noga/Biblioteka/Anarchizm/Bakunin\%2BM/Bakunin\%2BM.\%2B-\%2BZebrane\%2C375423840.pdf}{chomikuj.pl}
\bigskip
\textbf{pl.anarchistlibraries.net}
\end{center}
% end final page with colophon
\end{document}
% No format ID passed.