Potrzeba trzech,‭ ‬pięciu,‭ ‬dziesięciu lat na odzyskanie kontroli nad sytuacją,‭ ‬a nawet kilkudziesięciu‭ ‬-‭ ‬na likwidację następstw katastrofy.

Naoto Kan,‭ ‬premier Japonii,‭ ‬11.07.2001

Usytuowane na wybrzeżu Wysp Japońskich elektrownie nuklearne Nipponu budziły sprzeciw jeszcze przed tragedią Fukushimy Daiichi.‭ ‬Nie tak dawno,‭ ‬bo w maju‭ ‬2010‭ ‬r.,‭ ‬temat poruszył jeden z tokijskich posłów.‭ ‬Yoshinobu Terasaka,‭ ‬dyrektor generalny rządowej Agencji ds.‭ ‬Bezpieczeństwa Nuklearnego,‭ ‬był jednak zdania,‭ ‬iż zastosowane w tamtejszych EA nowoczesne technologie i rozwiązania konstrukcyjne wykluczają sytuację,‭ ‬w której nastąpić może jednoczesna utrata zasilania zewnętrznego,‭ ‬zasilania wewnętrznego,‭ ‬awaria agregatów spalinowych i utrata możliwości podłączenia zasilania z sąsiednich elektrowni.

Potężne‭ ‬tsunami,‭ ‬które dotarło do wschodnich wybrzeży Kraju Kwitnącej Wiśni‭ ‬11.‭ ‬marca br.‭ ‬i skumulowane w krótkim okresie dziesiątki trzęsień ziemi udowodniły,‭ ‬iż żadne zabezpieczenia nie wystarczą,‭ ‬a wyobraźnia konstruktorów wyraźnie ograniczała skalę zagrożeń.‭ ‬Prawdopodobnie głównymi powodami katastrofy były tu naukowa pycha i…‭ ‬obniżanie kosztów.‭

Jak powiedział w rozmowie z red.‭ ‬Beatą Traciak wybitny znawca energetyki atomowej,‭ ‬prof.‭ ‬Mirosław Dakowski:‭ „‬Tam nie ma‭ ‬-‭ ‬i od wyłączenia reaktorów nie było‭ ‬-‭ ‬reakcji łańcuchowej w sensie jądrowym.‭ ‬Była i jest natomiast reakcja łańcuchowa głupoty i pychy ludzkiej.‭ ‬Źle zaprojektowana elektrownia spowodowała,‭ ‬że‭ ‬tsunami zniszczyło cztery z sześciu reaktorów w Fukushima‭ ‬1.‭”‬[1‭].‭ ‬Zabezpieczenia EA były‭ ‬podobno‭ (‬nie do udowodnienia po tylu latach‭) ‬zaprojektowane dla fal‭ ‬tsunami do wysokości‭ ‬5,7‭ ‬metra.‭ ‬Ta,‭ ‬która uderzyła w marcu‭ ‬-‭ ‬miała ok.‭ ‬12-14‭ ‬metrów,‭ ‬czyli po dwakroć więcej,‭ ‬niż zakładały uczone głowy.‭ ‬Podobnie niefrasobliwie umieszczono systemy awaryjne:‭ ‬wszystkie stacje pomp chłodzenia,‭ ‬różne rodzaje zasilania‭ ‬etc.‭ ‬-‭ ‬wybudowano‭ ‬poza głównymi budynkami Fukushimy Daiichi.‭ ‬Nic dziwnego,‭ ‬że zalane wodą morską‭ ‬-‭ ‬zawiodły.‭

Baseny ze zużytymi prętami paliwowymi twórcy elektrowni umieścili nie na zewnątrz‭ (‬od lat buduje się jeden wspólny basen‭)‬,‭ ‬a bezpośrednio nad reaktorami.‭ ‬Każdy reaktor‭ = ‬1‭ ‬basen,‭ ‬do jakiego w razie awarii‭ ‬nikt już nie ma dostępu.‭ ‬Ten błąd w myśleniu kosztował zdrowie,‭ ‬a pewnie i życie setek Japończyków.

W dodatku‭ ‬5‭ ‬na‭ ‬6‭ ‬reaktorów Fukushimy Daiichi‭ (‬powstałych w latach‭ ‬1967-72‭) ‬to BWR‭ ‬Mark I,‭ ‬dopiero ostatni,‭ ‬szósty reaktor jest nieco nowocześniejszą wersją‭ ‬-‭ ‬Mark II z‭ ‬1973‭ ‬r.‭ ‬Wszystkie budował koncern‭ ‬General Electric.‭ ‬BWR‭ ‬to Boiling Water Reactor,‭ ‬gdzie powstająca w rdzeniu‭ ‬radioaktywna para z gotującej się wody kierowana była bezpośrednio na turbiny.

Dopiero po katastrofie ujawniono,‭ ‬iż trzej specjaliści‭ ‬General Electric już‭ ‬36‭ ‬lat temu odeszli z pracy,‭ ‬stwierdziwszy,‭ ‬iż‭ ‬Mark I nie daje żadnej gwarancji bezpieczeństwa.‭ ‬Jeden z nich,‭ ‬Dale G.‭ ‬Bridenbaugh‭ (‬pozostali to Gregory C.‭ ‬Minor i Richard B.‭ ‬Hubbard‭)‬,‭ ‬powiedział w wywiadzie dla‭ ‬ABC News:

‭„‬Problemy,‭ ‬które wykryliśmy w‭ ‬1975‭ ‬r.‭ ‬podczas analizy kontenera zabezpieczającego,‭ ‬przekonały nas,‭ ‬że projekt nie brał pod uwagę ciśnień,‭ ‬które mogły powstać przy utracie chłodziwa.‭ ‬Ciśnienie,‭ ‬jakie powstaje przy bardzo szybkim uwalnianiu energii,‭ ‬może rozsadzić kontener i doprowadzić do niekontrolowanego uwolnienia cząstek radioaktywnych‭”‬.‭[2‭]

Fukushima potwierdziła ich najgorsze obawy.‭

Do tego doszła jeszcze sprawa paliwa MOX‭ (‬Mixed OXide,‭ ‬mieszanka tlenków uranu i plutonu‭)‬,‭ ‬głównie z likwidowanego potencjału obronnego dla celów…‭ ‬przemysłu zbrojeniowego,‭ ‬paliwa przeciw stosowaniu którego protestowali uczeni japońscy‭ ‬8.‭ ‬marca‭ ‬2010.‭[3‭] ‬Bardzo przewidująco‭!

Wokół‭ ‬MOX-u powstają już legendy.‭ ‬Wedle nich mieszanina ta daje absolutnie nowy izotop plutonu,‭ ‬nie przewidywany wcześniej przez naukę,‭ ‬a umożliwiający miniaturyzację ładunków bojowych przy zachowaniu bardzo dużej siły rażenia.

W Japonii istniał do niedawna jeden duży zakład przeróbki zużytego paliwa w Tokai Mura‭ ‬-‭ ‬prefektura Ibaraki,‭ ‬100‭ ‬km na północ od Tokio,‭ ‬od roku‭ ‬2006‭ ‬wspólna własność francuskiej‭ ‬AREVY,‭ ‬Mitsubishi‭ ‬Heavy Industry i…‭ ‬Westinghouse’a jako głównego udziałowca.‭ ‬Francuzi przekazali też spółce‭ ‬Japan Nuclear Fuel Ltd.‭ ‬technologię dla nowego zakładu w Rokkasho Mura.‭ ‬Tę z kolei‭ „‬japońską‭” ‬spółkę‭ ‬Westinghouse przejął w roku‭ ‬2009.

Uran zabija,‭ ‬ale pluton jest wielokrotnie groźniejszy dla wszystkiego,‭ ‬co żywe.‭ ‬W dodatku zbudowane przez‭ ‬General Electric w Fukushima Daiichi reaktory nie zostały pierwotnie zaprojektowane do stosowania w ich rdzeniach świeżego paliwa,‭ ‬zawierającego pluton.‭ ‬Używanie w nich paliwa‭ ‬MOX jest więc możliwe tylko wtedy,‭ ‬gdy zawęzi się techniczne marginesy bezpieczeństwa‭ (‬co z kolei sprawia,‭ ‬że reaktorem trudniej jest sterować i równie trudno go wyłączyć‭)‬.‭ ‬Przy stosowaniu elementów paliwowych‭ ‬MOX,‭ ‬w rdzeniu reaktora wyższy jest poziom długotrwałych radionuklidów,‭ ‬a zatem skutki radiologiczne są groźniejsze nie tylko podczas jakiejkolwiek awarii,‭ ‬ale podczas normalnej pracy.

Japan Nuclear Fuel Ltd.‭ ‬projektuje tymczasem nowy typ reaktorów‭ (‬Atmea‭ ‬1‭)‬,‭ ‬mogących pracować wyłącznie na paliwie‭ ‬MOX‭ (‬planowany czas eksploatacji‭ ‬-‭ ‬60‭ ‬lat‭)‬.‭ ‬Projekt jest czyniony głównie pod kątem tych państw,‭ ‬które dopiero zaczynają‭ „‬przygodę‭” ‬z energetyką jądrową.‭ ‬Czyli takich,‭ ‬które‭ (‬jak rząd RP‭)‬,‭ ‬wezmą‭ „‬co leci‭” ‬-‭ ‬nie myśląc o skutkach.

Początkowo spółka‭ ‬TEPCO przekonywała opinię światową,‭ ‬iż tylko w jednym z reaktorów‭ (‬nr‭ ‬3‭) ‬zniszczonej EA używane było paliwo‭ ‬MOX.‭ ‬Po alarmie magazynu‭ ‬Forbes‭[4‭],‭ ‬który jasno poinformował,‭ ‬iż‭ ‬MOX znajdował się we wszystkich reaktorach,‭ ‬jeśli nie jako paliwo bezpośrednie,‭ ‬to jako pręty leżakujące w basenach‭ ‬-‭ ‬zaczęto problem bagatelizować,‭ ‬ba,‭ ‬usiłowano‭ (‬w Polsce również‭) ‬wmówić społeczeństwom,‭ ‬iż pluton występuje w przyrodzie w stanie naturalnym.‭ ‬Owszem,‭ ‬już występuje,‭ ‬ale tylko jako‭ „‬produkt uboczny‭” ‬prób jądrowych.‭ ‬Pluton stworzył sztucznie zespół Glenna T.‭ ‬Seaborga‭ (‬USA‭) ‬w roku‭ ‬1941,‭ ‬poddając uran‭ „‬ostrzeliwaniu‭” ‬jądrami deuteru.

Prócz tego,‭ ‬że‭ ‬239Pu posiada okres połowicznego rozpadu,‭ ‬liczony na‭ ‬24‭ ‬tys.‭ ‬lat,‭ ‬to daje też promieniowanie alfa,‭ ‬groźne jedynie wewnątrz organizmu,‭ ‬gdzie dostaje się z pożywieniem lub z wdychanym powietrzem.‭ ‬Za to‭ „‬pozbyć się‭” ‬go‭ ‬-‭ ‬nie można.‭

Promieniowanie alfa dotarło do Tokio razem z żółtymi deszczami‭ (‬tlenki plutonu‭)‬.‭[5‭]

Mądrzejsze rządy ewakuowały ze stolicy Nipponu swoje ambasady na południe,‭ ‬podobnie wyniosła się ze stolicy wierchuszka tamtejszej mafii‭ ‬-‭ ‬yakuzy.‭ ‬Mafia zresztą wspomagała rejony,‭ ‬zniszczone przez‭ ‬tsunami tonami darów:‭ ‬żywności,‭ ‬leków i ubrań.‭ ‬Inna mentalność,‭ ‬na pewno.‭ ‬A przy okazji zaskarbienie sobie przychylności samorządów wschodniego wybrzeża.‭

Także firmy zagraniczne ewakuowały się ze stolicy Japonii,‭ ‬wśród nich‭ ‬-‭ ‬BMW,‭ ‬Continental‭ ‬(części samochodowe‭)‬,‭ ‬SAP‭ (‬oprogramowanie‭)‬,‭ ‬banki BNP‭ ‬Paribas i‭ ‬Standard Chartered czy też firma kapitałowa‭ ‬Blackstone.

Szefowie SAP oświadczyli,‭ ‬że ich programiści ewakuują się nie tylko z Tokio,‭ ‬ale także z Osaki i Nagoyi.‭ ‬Firma zaoferowała swoim‭ ‬1100‭ ‬pracownikom darmowy przelot i zakwaterowanie daleko na południu kraju.‭ ‬Tymczasem‭ ‬Lufthansa przekierowuje lądowania z lotniska w Tokio na Osakę i Nagoyę.‭ ‬Nieformalną stolicą staje się Osaka,‭ ‬a‭ ‬200‭ ‬tys.‭ ‬żołnierzy USA wraca szybko za ocean.

Wybuchy wodoru niszczyły tymczasem kolejne reaktory,‭ ‬cyrkonowe kapsułki,‭ ‬zawierające paliwo zaczęły się topić,‭ ‬system chłodzenia nie działał…‭ ‬Wg A.‭ ‬Gundersena z‭ ‬Fairewinds Associates Inc.‭ ‬w basenie nad reaktorem nr‭ ‬3‭ ‬nie eksplodował wodór.‭ ‬Mielibyśmy w tej sytuacji do czynienia z eksplozją nuklearną paliwa,‭ ‬przemieszczonego przez wcześniejszy,‭ ‬a mniej gwałtowny,‭ ‬wybuch wodoru.‭ ‬Basen ma wymiary ok.‭ ‬15‭ ‬x‭ ‬15‭ ‬x‭ ‬15‭ ‬m głębokości i zadziałał zdaniem Gundersena niczym lufa armatnia.‭ ‬Dym osiągnął pułap paru kilometrów.‭ ‬Niebawem na wybrzeżu Kanady stwierdzono cząsteczki uranu,‭ ‬plutonu,‭ ‬ameryku i telluru…

Co prawda‭ ‬TEPCO twierdziła,‭ ‬iż obudowy wytrzymały,‭ ‬ale‭ ‬co w takim razie polewano wodą morską‭? ‬Wychłodzenie obudów nie schłodzi przecież rdzeni.‭ ‬Niebawem zresztą zdjęcia lotnicze ukazały rozmiar zniszczeń.‭ ‬Używano do ich wykonywania głównie dronów,‭ ‬nie chcąc niepotrzebnie narażać ludzi.

Od początku przyjęta została medialnie przez‭ ‬TEPCO i rząd premiera Naoto Kana taktyka dezinformowania.‭ ‬Pomocy w jej prowadzeniu udzielili Amerykanie.‭ ‬Yoichi Shimatsu,‭ ‬były redaktor japońskiego‭ ‬Times Weekly‭ ‬powiedział w wywiadzie dla państwowej TV ChRL‭ (‬CCTV‭)‬,‭ ‬iż premier Kan na mocy artykułu‭ ‬15.‭ ‬Ustawy o Zagrożeniach wprowadził cenzurę na wiadomości z Fukushimy.‭ ‬W ogłupianiu Japończyków i reszty świata‭ ‬pomagało wg Shimatsu‭ ‬-‭ ‬USAID‭ (‬United States Agency for International Development‭) ‬-‭ ‬organizacja współpracująca z CIA.‭ ‬Ekspertów z Departamentu Energii Jądrowej,‭ ‬Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia‭ ‬-‭ ‬prezydent Obama nie wysłał.‭ ‬Swoją drogą ani‭ ‬TEPCO ani Naoto Kan o taką pomoc oficjalnie nie wystąpili.‭ ‬Blokada informacji prawdopodobnie weszła w życie,‭ ‬gdyż na stronie forum‭ ‬Japan Atomic Industry ostatnia aktualizacja o stanie reaktorów pochodziła przez długi okres z‭ ‬16.‭ ‬marca‭ ‬-‭ ‬wcześniej informowano kilka razy dziennie,‭ ‬jak zmienia się sytuacja w Fukushima Daiichi.

Wg oficjalnego tekstu reportera‭ ‬Jomiuri Szinbun z‭ ‬23.kwietnia,‭ ‬podczas konferencji prasowej Komisji Bezpieczeństwa Nuklearnego Japonii z‭ ‬12.‭ ‬kwietnia br.,‭ ‬zorganizowanej wspólnie z japońską‭ ‬ABW‭ ‬-‭ ‬NISA,‭ ‬ogłaszając poziom‭ ‬7‭ ‬katastrofy Fukushima Daiichi‭ ‬-‭ ‬ich pracownicy zapewniali,‭ ‬że emisje spadły do poniżej‭ ‬1‭ ‬TBq/godz.,‭ ‬tj.‭ ‬ok.‭ ‬24‭ ‬TBq/dobę w‭ ‬131I i‭ ‬137Cs.‭ ‬Po‭ ‬11‭ ‬dniach zrobili poprawkę‭ „‬pomyłki‭” ‬z‭ ‬24‭ ‬na‭ ‬154‭ ‬TBq/dobę.

Ta sama komisja pod biurem premiera ujawniała tego samego dnia ową emisję‭ ‬154‭ ‬TBq/dobę‭ (‬131I i‭ ‬137Cs‭) ‬-‭ ‬dane z‭ ‬5.4.2011,‭ ‬kiedy podobno sytuacja stopionych reaktorów była ustabilizowana.‭ „‬Błąd‭” ‬rzekomo powstał z nieprawidłowego przeliczenia jodu na cez.‭ ‬Manipulacja w czystej postaci.

Zresztą po Czernobylu też nie było jednomyślności ocen‭ ‬wybitnych uczonych,‭ ‬co do danych:‭ ‬wg‭ ‬Massachussetts Institute of Technology,‭ ‬podczas awarii wyemitowano‭ ‬14‭ ‬mln TBq,‭ ‬zaś wg‭ ‬Lawrence Livermore Laboratory,‭ ‬ok.‭ ‬166‭ ‬mln TBq promieniowania.

Fachowcy‭ (‬bo są nimi z pewnością‭) ‬Komisji Bezpieczeństwa Nuklearnego Japonii nieco wcześniej,‭ ‬bo‭ ‬5.‭ ‬kwietnia stwierdzili,‭ ‬uznając niedokładności jako dobry pretekst do wyciszenia paniki:‭ „‬Dane są tylko oszacowanie,‭ ‬mogą być obarczone dużą niepewnością i wahaniami.‭ ‬Poziom radiacji w powietrzu wokół Daiichi powoli spada i nie jest na poziomie,‭ ‬jaki miałby natychmiastowe i negatywne skutki na ludzkie zdrowie‭”‬.‭

Jeden z japońskich‭ ‬bloggerów skomentował ten‭ „‬komunikat‭”‬:‭ „‬Pewnie,‭ ‬że jest‭ „‬bezpiecznie‭”‬,‭ ‬bo ludzie nie dostają raka ani choroby popromiennej‭ ‬natychmiast.‭ (‬…‭) ‬Powoli i wytrwale prześcigamy Czernobyl‭ (‬…‭)‬.‭”

W myśl tej zasady,‭ ‬już‭ ‬21.‭ ‬marca Tokio nakazało‭ „‬ułatwienie normalnego życia‭” ‬ludziom odkażanym po ewakuacji z zagrożonej strefy.‭ „‬Poziom promieniowania‭ ‬100‭ ‬000‭ ‬cpm zostanie wprowadzony jako nowy standard w zakresie odkażania,‭ ‬w porównaniu z dotychczasowym‭ ‬6000‭ ‬cpm,‭ ‬poinformował rząd dodając,‭ ‬że podnoszenie poprzeczki nie będzie stanowić zagrożenia dla zdrowia‭”‬.‭[6‭]

W samych Stanach Zjednoczonych przepływ informacji z Nipponu ustał mniej więcej po…‭ ‬tygodniu.‭ ‬Wówczas bowiem skażenie dotarło nad Zachodnie Wybrzeże USA.‭ ‬Jeśli cokolwiek pisano,‭ ‬to z podziwem o postawie japońskich ratowników-‭„‬kamikadze‭”‬.‭[7‭] Polskie media tę informację podały po niemal‭ ‬3‭ ‬tygodniach,‭ ‬gdy im na to zezwolono.‭ ‬Mieliśmy‭ (‬i nadal mamy‭) ‬do czynienia z podwójnym filtrem:‭ ‬pierwotnie o tym,‭ ‬co ma trafić na szpalty gazet decydują Japończycy i Amerykanie,‭ ‬wtórnie‭ ‬-‭ ‬w formie wyboru z przesianych już wiadomości‭ ‬-‭ ‬wydawcy w innych krajach.

W basenach elektrowni w Fukushimie składowano w chwili katastrofy ok.‭ ‬3600‭ ‬ton‭ ‬paliwa jądrowego,‭ ‬w dużej mierze‭ ‬MOX-owego.‭ ‬Najbardziej toksyczne,‭ ‬bo zużyte paliwo,‭ ‬to z ww.‭ ‬liczby ok.‭ ‬1760‭ ‬ton.‭ ‬Podczas awarii w Three Mile Island ta amerykańska EA posiadała tylko‭ ‬135‭ ‬paliwa zużytego,‭ ‬a w Czernobylu w roku‭ ‬1986‭ ‬przechowywano‭ ‬10‭ ‬razy mniej,‭ ‬niż w Fukushimie Daiichi‭ ‬-‭ ‬ok.‭ ‬180‭ ‬ton paliwa do ew.‭ ‬przeróbki.‭[8‭]

Dodatkowe‭ ‬877‭ ‬ton paliwa znajdowało się w Fukushimie Daiichi bezpośrednio w reaktorach.‭ ‬Bez złudzeń‭ ‬-‭ ‬w powietrze,‭ ‬glebę i do wody morskiej trafiła znacznie większa ilość promieniotwórczych izotopów,‭ ‬niźli po najgłośniejszej dotąd i najtragiczniejszej awarii w ZSRR.‭

31.‭ ‬marca wspomniany już Arnie Gundersen,‭ ‬naczelny inżynier nuklearny z‭ ‬Fairewinds Associates Inc.‭ ‬spróbował dokonać podsumowania sytuacji:‭

„200‭ ‬ton wody zostaje wlewane codziennie do reaktorów i basenów z paliwem nuklearnym.‭ ‬Te‭ ‬200‭ ‬ton zostaje wydalanych w postaci radioaktywnej pary i wody.‭ ‬Radioaktywność wycieków wynika z faktu,‭ ‬że paliwo jest poważnie uszkodzone.‭ ‬IAEA‭ (‬International Atomic Energy Agency‭) ‬stwierdziła,‭ ‬że‭ ‬25‭ ‬mil‭ (‬40‭ ‬km‭) ‬od elektrowni radioaktywność terenu na skutek skażenia parą wodną z elektrowni wynosi‭ ‬2‭ ‬mln bekereli na metr kwadratowy‭ (‬2mlnBq/m2‭)‬,‭ ‬co oznacza,‭ ‬że w ciągu‭ ‬1‭ ‬sekundy na‭ ‬1‭ ‬metrze kwadratowym następuje‭ ‬2‭ ‬miliony rozpadów jądrowych‭ ‬-‭ ‬jest to o wiele ponad poziom bezpieczny‭ ‬-‭ ‬powinna nastąpić natychmiastowa ewakuacja,‭ ‬a tak się nie dzieje.‭ ‬Dla porównania,‭ ‬w przypadku awarii w Czernobylu ewakuacja następowała przy radiacji‭ ‬4-krotnie niższej,‭ ‬500‭ ‬tys Bq/m2.‭ ‬Oczywiście w miarę upływu czasu to skażenie się zmniejszy,‭ ‬jednak ryzyko dla zdrowia ludzi tam mieszkających jest bardzo poważne.

‭Woda z reaktorów jest tak zanieczyszczona,‭ ‬że mierniki nie są w stanie tego zmierzyć.‭ ‬Ocean w okolicy elektrowni jest‭ ‬3‭ ‬tysiące razy bardziej radioaktywny niż to dopuszcza norma.‭ ‬Jest to wynik wycieku wprost do oceanu.‭ ‬Dodatkowym problemem są ciężkie izotopy,‭ ‬które wydostały się na powierzchnię.‭ ‬Ich czas rozpadu jest długi,‭ ‬tak więc teren skażony będzie już nie do zamieszkania.Skala katastrofy przekroczyła najczarniejsze prognozy sprzed‭ ‬3‭ ‬tygodni.‭ ‬Zakładały one,‭ ‬że może nastąpić stopienie‭ ‬1%‭ ‬paliwa w tylko jednym reaktorze.‭ ‬Stopienie nastąpiło w trzech reaktorach i to nie w‭ ‬1%‭ ‬a w‭ ‬70%.‭ ‬Obawiano się,‭ ‬że wyciek będzie wynosił‭ ‬0.5%‭ ‬dziennie,‭ ‬teraz wiadomo,‭ ‬że jest to znacznie więcej.‭ ‬W efekcie radioaktywność w okolicach Fukushimy jest‭ ‬500-1000‭ ‬razy większa od przewidywanej we wcześniejszych analizach.‭ ‬Nikt też nie przewidywał możliwości zapalenia się basenów z paliwem.‭ ‬W‭ ‬1997‭ ‬roku‭ ‬Brookheaven National Labs dokonały oszacowania skutków ewentualnego zapalenia się basenów z paliwem.‭ ‬Wynik symulacji‭ ‬-‭ ‬137.000‭ ‬ofiar śmiertelnych z powodu raka płuc.

‭Problem z prognozami jest taki,‭ ‬że wszyscy zakładali,‭ ‬że obudowa wytrzyma i nie będzie wyciekać‭ ‬-‭ ‬wtedy woda dostarczana do reaktorów będzie mogła być poddana recyrkulacji i skażenia nie wydostaną się na zewnątrz.‭ ‬Niestety,‭ ‬ale tak się nie stało.‭”[9‭]

Pomijając niewielką strefę ewakuacji,‭ ‬oficjalni i niezależni badacze poddawali kontroli japońską żywność z różnych prefektur.‭ ‬Szczyt hipokryzji zaprezentował Yukio Edano,‭ ‬szef gabinetu premiera Japonii.‭ ‬Stwierdził on:‭ „‬Nawet jeśli będziemy jeść i pić kilka razy dziennie,‭ ‬to nie będzie to zagrożeniem dla zdrowia.‭ ‬Chciałbym więc,‭ ‬aby wszyscy działali z rozwagą‭ ‬-‭ ‬bez nadmiernej reakcji‭”‬.‭ ‬Zapytany,‭ ‬czy byłby szczęśliwy,‭ ‬gdyby podano szpinak i mleko jego rodzinie,‭ ‬powiedział:‭ „‬Oczywiście‭”‬.

Tymczasem władze w Ibaraki znalazły w‭ ‬1‭ ‬kilogramie szpinaku uprawianego na świeżym powietrzu w mieście ponad‭ ‬54.000‭ ‬bekereli jodu.‭ ‬Zgodnie z japońskim prawem sanitarnym żywności,‭ ‬2000‭ ‬bekereli jest limitem bezpieczeństwa.‭ ‬Limit tedy przekroczono niemal‭ ‬30‭ ‬razy.‭ ‬WHO‭ (‬Światowa Organizacja Zdrowia,‭ ‬odpowiedzialna m.in.‭ ‬za utajnianie wyników katastrofy w Czernobylu‭) ‬poprosiła rząd w Tokio do wstrzymania eksportu żywności i przemieszczania jej nawet na terenie Wysp Japońskich z części najbardziej zagrożonych do w miarę bezpiecznych‭ (‬nagminnie czynił tak rząd sowiecki w‭ ‬1986‭ ‬r.‭)‬.‭ ‬Naoto Kan ograniczył swój zakaz ledwie do‭ ‬4‭ ‬prefektur,‭ ‬najbliższych Fukushimie.

22.‭ ‬marca:‭ „‬Promieniowania w okolicach miasta Niemi i w elektrowni Fukushima‭ ‬1600‭ ‬razy przekracza normę.‭ ‬Są to dane uzyskane przez specjalistów MAEA w promieniu od‭ ‬16‭ ‬do‭ ‬58‭ ‬kilometrów od awaryjnej elektrowni Fukushima.‭ ‬Agencja‭ ‬Kyodo poinformowała także,‭ ‬że zawartość jodu radioaktywnego w próbkach wody morskiej w rejonie elektrowni przekracza normę‭ ‬127‭ ‬razy,‭ ‬a cezu‭ – ‬25‭ ‬razy.‭ ‬Specjaliści jednak twierdzą,‭ ‬że stężenie promieniowania nie stwarza zagrożenia dla zdrowia.‭”[10‭] Nie stwarza zagrożenia‭? ‬W takim razie po co WHO i MAEA przyjęły w ogóle jakieś normy‭?

Co do plutonu,‭ ‬wykrytego oficjalnie w‭ ‬5‭ ‬miejscach na powierzchni gleby,‭ ‬profesor Masayoshi Yamamoto z Uniwersytetu Kanazawa podkreślił,‭ ‬że jego ilość w próbkach pobranych w mieście Okuma w prefekturze Fukushima,‭ ‬w odległości‭ ‬1,7‭ ‬km od bramy wjazdowej do uszkodzonej elektrowni,‭ ‬jest mniejsza niż przeciętna ilość plutonu wykrywana w przeszłości w Japonii po próbnych wybuchach nuklearnych za granicą.‭

Każda ilość plutonu jest niebezpieczna,‭ ‬niszczy bezpowrotnie kościec i wątrobę.‭ ‬A Yamamoto informuje tylko pomiędzy wierszami,‭ ‬jak bardzo USA skaziły swoimi próbami nuklearnymi akwen Pacyfiku.

W zbiornikach uszkodzonej przez trzęsienia ziemi i‭ ‬tsunami elektrowni znajduje się wciąż około‭ ‬110‭ ‬tysięcy ton silnie skażonej wody.‭ ‬TEPCO obawia się dalszego jej składowania,‭ ‬bo istnieje poważne ryzyko wycieku.‭ ‬Na początku kwietnia do morza przedostało się około‭ ‬10‭ ‬tysięcy ton radioaktywnej wody,‭ ‬co wywołało ostrą krytykę ze strony Chin i Korei Południowej pod adresem japońskich władz.‭ ‬Na zlecenie‭ ‬TEPCO wodę oczyszczają‭ ‬AREVA i‭ ‬Veolia Water.

Morze w pobliżu EA próbuje się oczyszczać zeolitem.‭ ‬Jak podała w połowie kwietnia japońska agencja informacyjna‭ ‬Jiji Press,‭ ‬trzy stukilogramowe worki z tym minerałem umieszczono w morzu,‭ ‬w pobliżu rur prowadzących z reaktora nr‭ ‬1.‭ ‬Siedem kolejnych worków znajduje się w przygotowaniu‭ ‬-‭ ‬informowała‭ ‬Jiji Press.‭ ‬Ilości testowe,‭ ‬ale nawet gdyby oczyszczanie w ten sposób stało się skuteczne‭ ‬-‭ ‬co zrobić z tym zeolitem,‭ ‬który już zaabsorbuje promieniotwórcze izotopy i zalegnie na dnie‭?

Większość z tego,‭ ‬o czym‭ ‬TEPCO i rząd japoński przekonywali opinię świata przez prawie dwa miesiące,‭ ‬okazało się kłamstwem.‭ ‬Zapewniano przecież,‭ ‬że reaktory wytrzymały trzęsienie Ziemi a główną przyczyną problemów w Fukushima Daiichi było‭ ‬tsunami.‭ ‬Wmawiano,‭ ‬że obudowy reaktorów są szczelne,‭ ‬a ich rdzenie nie stopiły się w znacznym stopniu.‭ ‬Jeszcze w kwietniu twierdzono,‭ ‬że łączny wyciek radioaktywności to najwyżej‭ ‬10%‭ ‬czernobylskiego.

Michio Kaku‭ (‬City University of New York‭)‬,‭ ‬jeden z najwybitniejszych żyjących fizyków:‭ „‬Promieniowanie nadal wycieka z reaktorów,‭ ‬sytuacja nie jest wcale stabilna‭ (‬…‭)‬.‭ ‬Patrzymy na tykającą bombę zegarową.‭ ‬Sytuacja wydaje się stabilizować,‭ ‬ale najmniejsze zakłócenia,‭ ‬wtórne trzęsienie ziemi,‭ ‬przerwanie rur,‭ ‬ewakuacja załogi z elektrowni Fukushima I‭ ‬-‭ ‬mogą uruchomić w pełnej skali przetapianie rdzenia w trzech reaktorach jądrowych,‭ ‬daleko ponad to,‭ ‬co widzieliśmy w Czernobylu‭”‬.‭[11‭]

23.‭ ‬marca Komisja Europejska nakazała kontrolę żywności z‭ ‬11‭ ‬prefektur Nipponu,‭ ‬najbliższych Fukushimie.‭[12‭]

Ale już‭ ‬27.‭ ‬marca UE przypomniała sobie czasy Czernobyla,‭ ‬przywracając‭ ‬pilną dyrektywą‭ ‬297/2011‭ ‬podwyższone aż‭ ‬10-krotnie dopuszczalne normy skażenia żywności.‭[13‭] Zrobiono to w sposób jawny,‭ ‬ale wielce zawoalowany‭ ‬-‭ ‬by zrozumieć,‭ ‬co ustalono,‭ ‬trzeba było się cofnąć do unijnych rozporządzeń z roku‭ ‬1987‭ (‬3954/87‭) ‬i‭ ‬1989‭ (‬944/89‭)‬.‭ ‬W bezpośrednim tekście z marca UE nie podaje ani wysokości dopuszczalnej radiacji,‭ ‬ani listy produktów,‭ ‬jakie są objęte dyrektywą‭ ‬297/2011.‭ ‬Tym samym europejskie koncerny bez przeszkód mogą sprowadzać skażoną żywność i nią handlować.‭ ‬Zdrowie nabywców napromieniowanego ryżu czy herbaty nie jest brane pod uwagę.‭ ‬Liczą się euro ze sprzedaży radioaktywnych produktów.

Polska prasa o dyrektywie‭ ‬297/2011‭ ‬milczała,‭ ‬choć izotopowa chmura dotarła i nad Wisłę.‭ ‬Nawet w oficjalnych raportach‭ (‬wstępna analiza porównawcza okresów badania z tygodnia‭ ‬14-21.03.2011‭ ‬oraz z tygodnia‭ ‬21-25.03.2011‭) ‬poziom np.‭ ‬radioaktywnego jodu w powietrzu wzrósł od‭ ‬53‭ ‬razy w Sanoku do‭ ‬93‭ ‬razy w Katowicach‭! ‬I na tym się nie skończyło‭! [14‭]

Tymczasem Państwowa Agencja Atomistyki zareagowała,‭ ‬niczym rząd Japonii:‭ ‬skażenie‭ ‬jest,‭ ‬zagrożenia‭ ‬nie ma‭! ‬A ubodzy w podstawową wiedzę fizyczną dziennikarze bzdury te,‭ ‬niekiedy w dobrej wierze,‭ ‬powtarzali Polakom,‭ ‬jak red.‭ ‬Ewa Krzysiak z W24.‭[15‭]

Pomijam sprawę zmian jednostek skali promieniowania na pokazywanych oficjalnie wykresach,‭ ‬co wyłapało kilka portali niezależnych.‭ ‬Gorsze było‭ „‬uzgadnianie‭” ‬i fałszowanie danych,‭ ‬które jednego dnia były wysokie,‭ ‬a po‭ „‬poprawkach‭” ‬dnia następnego o wiele niższe.‭ ‬Wykrycie fałszerstw tego typu to zasługa twórców strony‭ ‬www.globalnaswiadomosc.com.‭ ‬Zadali sobie oni bowiem trud ciągłego śledzenia oficjalnych raportów,‭ ‬wskazując internautom konkretne zmiany‭ ‬oficjalnych danych.‭[16‭] Jego twórcy przytaczają jako przykład raport z‭ ‬30.‭ ‬marca br,‭ ‬a różnice‭ (‬foto nr‭ ‬1‭ ‬pochodzi z przedpołudnia,‭ ‬foto nr‭ ‬2‭ ‬z wieczora‭ ‬30.‭ ‬marca‭) ‬dotyczą radiacji w Łodzi.‭

Ponieważ z uszkodzonych reaktorów Fukushimy Daiichi trwa emisja do środowiska,‭ ‬skażenie radioaktywne z Japonii nieustannie do nas napływa.‭ ‬Może to trwać miesiącami,‭ ‬a raczej,‭ ‬patrząc na tempo prac w ruinach elektrowni‭ ‬-‭ ‬wręcz latami.‭ ‬Zbierania grzybów‭ (‬co sam uwielbiam‭) ‬w tym roku Polakom nie polecam‭!

***

Wiarygodnym źródłem nowych informacji jest wciąż strona‭ ‬http://enenews.com/.‭ ‬To tam po raz pierwszy ukazał się m.in.‭ ‬film‭ (‬z opisem‭)‬,‭ ‬rejestrujący opady promieniotwórczego deszczu w Kanadzie w połowie lipca br.‭[17‭] Tam też można było‭ ‬20.‭ ‬lipca przeczytać,‭ ‬iż o‭ ‬150‭ ‬km od Fukushimy promieniowanie powietrza osiąga poziom radiacji centrum awarii.‭[18‭]

Publikowanie oficjalnych danych,‭ ‬o ile są groźne dla atomowego‭ ‬lobby,‭ ‬przynajmniej się opóźnia.‭

Na przykład mierzony‭ ‬13.‭ ‬kwietnia w Dover‭ (‬Delaware,‭ ‬USA‭) ‬poziom‭ ‬137Cs podano do wiadomości obywateli dopiero‭ ‬1.‭ ‬czerwca.‭ ‬Zgodnie z informacjami agencji rządowej EPA w Dover skażenie‭ ‬wody pitnej cezem-137‭ (‬137Cs‭) ‬przekroczyło stopień zagrożenia tzw.‭ ‬MCL‭ (‬Maximum‭ ‬Contaminant Level‭)‬,‭ ‬wynoszący‭ ‬3.0‭ ‬pikocurie‭ (‬pc/l‭) ‬na litr i wynosiło‭ ‬4.1pc/l.‭ ‬Dover to przecież Wschodnie Wybrzeże,‭ ‬nietrudno domyśleć się,‭ ‬iż na Wybrzeżu Zachodnim było znacznie gorzej.

Katastrofa Fukushimy Daiichi,‭ ‬prócz wykazania,‭ ‬iż energetyka atomowa nie jest‭ (‬jak uczy się dzieci w polskich szkołach‭) „‬zielona‭” ‬i‭ „‬ekologiczna‭” ‬-‭ ‬każe zastanowić się jeszcze nad czymś innym.‭ ‬Ktokolwiek szuka w Internecie nie chłamu a informacji,‭ ‬wie,‭ ‬iż w Sieci trwa otwarta wojna.‭ ‬Strony niezależne od koncernów i rządów są spychane na odległe miejsca w wyszukiwarkach,‭ ‬atakowane przez‭ „‬nieznanych sprawców‭” ‬lub też ich prowadzącym wytacza się procesy.‭ ‬W najlepszym razie o zniesławienie.

A‭ ‬jednak to właśnie niezależni fachowcy‭ (‬także w Polsce‭) ‬zadbali,‭ ‬by kłamstwa na temat katastrofy na Wyspach Japońskich znalazły choć częściową przeciwwagę.‭ ‬Co prawda niektórzy pisali głównie pod kątem nieweryfikowalnych‭ „‬teorii spiskowych‭” (‬biorę tę nazwę w cudzysłów,‭ ‬gdyż nieliczne z nich badacze po latach potwierdzają‭)‬,‭ ‬ale większość pozostawała na poziomie wiedzy,‭ ‬jaką udało się wyłowić z celowo sprzecznych informacji prasy oficjalnej.‭

Największe uznanie należy się na rodzimym gruncie panom Dakowskiemu i Beinowi‭ (‬choć ich ocena wpływu Fukushimy na zdrowie obywateli RP jest odmienna‭)‬,‭ ‬red.‭ ‬Beacie Traciak z‭ ‬www.wiadomosci24.pl,‭ ‬twórcom‭ ‬www.globalnaswiadomosc.com.‭ ‬i autorom www.cia.media.pl.

Co obecnie dzieje się w Fukushima Daiichi‭ ‬-‭ ‬tego się z‭ ‬mainstreamowych mediów nie dowiemy.‭ ‬Temat przestał być‭ „‬nośny‭” ‬dla tych,‭ ‬którzy na zlecenie swoich szefów jednego dnia piszą o energii nuklearnej,‭ ‬drugiego o pokazie mody,‭ ‬trzeciego zaś na temat żywienia trzody chlewnej.‭

Przywoływany już Michio Kaku jest zdania,‭ ‬iż natychmiast trzeba zacząć budować sarkofag z gigantycznych płyt betonowych,‭ ‬co pochłonie‭ ‬5000‭ ‬ton cementu,‭ ‬piasku i kwasu bornego‭ (‬beton Sacharowa‭)‬.‭ ‬I tak‭ „‬opakowywanie‭” ‬elektrowni zajmie długie miesiące.‭

Prof.‭ ‬Kaku ma rację,‭ ‬ale na rozpoczęcie takich prac za…‭ ‬wcześnie.‭ ‬Zdaniem Joichi Shimatsu:‭ „‬Likwidację siłowni Fukushima-Daiichi opóźnia problem,‭ ‬dokąd przenieść uranowe pręty‭ ‬-‭ ‬wiele z nich wysoce radioaktywnych i częściowo stopionych.‭ ‬Niektóre zawierają zabójczy pluton.‭ ‬Oprócz paliwa w‭ ‬6‭ ‬reaktorach,‭ ‬ponad‭ ‬7‭ ‬ton zużytych prętów trzeba usunąć przed zabetonowaniem całego obiektu.‭ ‬Prętów tych nie można przechowywać w Japonii,‭ ‬gdyż grunt na płn.-wsch.‭ ‬krańcu Honsiu jest niestabilny.‭ ‬Fundament zakładu przeróbki odpadów w Rokkasho i magazyny w Mutsu mają pęknięcia fundamentów od zapadania się w błotniste podłoże.

Zabetonowanie prętów wewnątrz reaktora jest bardzo ryzykowne ze względu na ciężar prętów,‭ ‬reaktora i wody do chłodzenia.‭ ‬Częściowo zużyte pręty musiałyby być trzymane wewnątrz klimatyzowanych,‭ ‬suchych pojemników.‭ ‬Duże trzęsienia ziemi,‭ ‬często tam występujące,‭ ‬stopniowo nadwyrężą fundamenty,‭ ‬powodując radioaktywne przecieki do Pacyfiku.‭ ‬Trzeba zatem zdeponować pręty w innym kraju.

Podpisana przez Japonię w‭ ‬1970‭ ‬r.‭ ‬umowa nakazuje odsyłanie zużytego materiału z japońskich reaktorów‭ ‬do USA.‭ ‬Waszyngton nie jest jednak w stanie dotrzymać umowy z powodu protestów przeciwko proponowanej lokalizacji składowiska materiałów radioaktywnych k.‭ ‬Las Vegas w Yucca Mountain‭”‬.‭[19‭]

Piotr Beim dodaje:‭ „‬W reaktorach‭ ‬1-3‭ [‬pręty‭] ‬stopiły się,‭ ‬są w postaci‭ ‬corium‭ ‬-‭ ‬substancji nie do poskromienia,‭ ‬radioaktywnej masy podobnej do lawy‭ ‬-‭ ‬ze stopionych prętów i konstrukcji reaktora.‭ ‬Pręty z basenu‭ ‬4.‭ ‬poszły w otoczenie w znacznej masie przy eksplozji.‭ (‬…‭) ‬Nie można zabetonować obiektu zawierającego‭ ‬corium,‭ ‬bo nie da się tego usunąć,‭ ‬musi się wypalić przez długie lata.‭ ‬Wg Tedda Weymana,‭ ‬można by wysadzić‭ ‬corium w powietrze‭ ‬ładunkiem niszczącym jego samoenergetyzującą się strukturę.‭ ‬To oczywiście rozproszyłoby substancje radioaktywne do otoczenia.‭ ‬Nawet gdyby się udało odizolować‭ ‬corium betonem czy‭ ‬piaskiem,‭ ‬to reakcje‭ ‬corium wytworzą gazy,‭ ‬które rozsadza barierę.‭ ‬Dlatego w sarkofagu Czernobyla zostawiono otwory.‭ ‬Corium przepala beton,‭ ‬wpala się w grunt.‭”[20‭]

Samo‭ ‬TEPCO mówi na razie o spray’ach żywicowych i poliesterowych kotarach.

Amerykanie chcieli problem załatwić po kowbojsku.‭ ‬13.‭ ‬kwietnia prof.‭ ‬Chris Busby z‭ ‬EURADCOMU‭ (‬Europejski Komitet Zagrożenia Nuklearnego‭) ‬-‭ ‬który jeszcze w marcu proponował Japończykom stworzenie‭ ‬200-kilometrowej strefy bezpieczeństwa wokół miejsca tragedii‭ ‬-‭ ‬co objęłoby także‭ ‬32-milionową‭ ‬Greater Tokyo Area‭ ‬-‭ ‬udzielił wywiadu Alexowi Show.‭ ‬Poinformował w nim,‭ ‬iż administracja USA poważnie rozważa…‭ ‬zbombardowanie Fukushimy Daiichi,‭ ‬by…‭ ‬zabezpieczyć morze przed dalszym skażeniem.‭[21‭]

To trochę jak‭ „‬zabezpieczanie‭” ‬ludności Libii przed Muammarem Kaddafim poprzez bombardowanie wszystkiego,‭ ‬co z samolotu wydaje się podejrzane.‭ ‬Objętych ową humanitarną opieką‭ ‬-‭ ‬również.

Toteż na koniec jedna tylko wypowiedź.‭ ‬Raz jeszcze prof.‭ ‬Mirosław Dakowski w rozmowie z Beatą Traciak:‭ „‬Teraz znów,‭ ‬w czasie trwającej tragedii jądrowej Japonii,‭ ‬odezwali się obrońcy energii jądrowej w Polsce.‭ ‬I mają przewagę w mediach‭! ‬Jest skandaliczne,‭ ‬że wypowiada się Donald Tusk,‭ ‬z zawodu zdaje się historyk,‭ ‬lub prof.‭ ‬Łukasz Turski‭ ‬-‭ ‬co prawda fizyk,‭ ‬ale w dziedzinie energetyki jądrowej jego wiedza nie jest chyba większa niż premiera.‭ ‬Dlaczego ignorowane są od lat opinie specjalistów,‭ ‬jest już jasne:‭ ‬za wprowadzeniem energii jądrowej stoją ogromne pieniądze.‭ ‬Korumpują więc też wójtów gmin,‭ ‬w których mają powstać elektrownie.‭ ‬Ale fakt,‭ ‬że ośmielają się prowadzić namolną propagandę za energii nuklearnej w chwili jądrowych konwulsji Japonii świadczy,‭ ‬iż utracili nie tylko poczucie smaku,‭ ‬ale i instynkt samozachowawczy.‭”[22‭]

PS w radośniejszym tonie:‭

„<Po wypadku w Fukushimie opcja energetyki jądrowej jest w Europie zamknięta‭ ‬-‭ ‬mówi prof.‭ ‬Władysław Mielczarski.‭ (‬…‭) ‬Trzeba wzmocnić zabezpieczenia w elektrowniach atomowych,‭ ‬a to oznacza wzrost kosztów ich budowy o‭ ‬30-40‭ ‬proc.‭> ‬-‭ ‬ocenia prof.‭ ‬Władysław Mielczarski. ‭ ‬Dodaje,‭ ‬że przed wypadkiem w elektrowni atomowej w Fukushimie koszt‭ ‬1‭ ‬MWh energii sprzedawanej z elektrowni atomowej szacowano na ponad‭ ‬500‭ ‬zł,‭ ‬teraz ocenia go na ok.‭ ‬700‭ ‬zł.‭ ‬Tymczasem obecnie cena‭ „‬czarnej‭” ‬energii na rynku hurtowym kształtuje się na poziomie‭ ‬195‭ ‬zł za MWh,‭ ‬a energii‭ „‬zielonej‭” ‬wynosi ok.‭ ‬450‭ ‬zł.

<‬Żadna z zachodnich firm nie deklaruje już chęci budowy w Polsce elektrowni atomowej.‭ ‬PGE nie ma natomiast tak dużej zdolności kredytowej,‭ ‬by udźwignąć inwestycję ocenianą na ponad‭ ‬30‭ ‬mld zł.‭> ‬-‭ ‬kończy profesor Mielczarski.‭”[23‭]

[1‭] http://www.wiadomosci24.pl/artykul/nie_dajmy_sie_lobbystom_energetyki_jadrowej_wywiad_z_prof‭_‬186985-2–1-d.html‭ [2‭] http://abcnews.go.com/Blotter/fukushima-mark-nuclear-reactor-design-caused-ge-scientist/story?id‭‬13141287 [3‭] http://www.japan-press.co.jp/modules/news/index.php?id‭‬383 ‭[4‭] http://www.forbes.com/feeds/ap/2011/03/18/business-financial-impact-as-japan-earthquake-plutonium‭_‬8363305.html ‭[5‭] http://www.zerohedge.com/article/nhk-finally-confirms-fuel-damage-radioactive-rain-starts-pour-and-japan-increases-decontamin ‭[6‭] http://www.zerohedge.com/article/nhk-finally-confirms-fuel-damage-radioactive-rain-starts-pour-and-japan-increases-decontamin ‭[7‭] http://moderntokyotimes.com/2011/03/18/spirit-of-japan-seen-in-the-‭“‬fukushima-50‭”‬/‭ [8‭] http://www.newscientist.com/article/dn20285-fukushima-radioactive-fallout-nears-chernobyl-levels.html [9‭] http://monitorpolski.wordpress.com/2011/04/02/gundersen-podsumowuje-katastrofe-skala-przekroczyla-najczarniejsze-prognozy/ [10‭] ‬http://polish.ruvr.ru/2011/03/22/47794460.html [11‭] http://www.prisonplanet.pl/nauka_i_technologia/poziom_promieniowania_w,p863343334 ‭[12‭] http://www.financninoviny.cz/zpravy/eu-zprisnuje-kontroly-japonskeho-jidla-zkontroluje-radioaktivitu/614361 [13‭] http://www.newsecho.de/gesellschaft/panorama/6vIIz8vx6Sk/informationspolitik_kritisiert-foodwatch_radioaktive_grenzwerte_von_japan_lebensmitteln_erhoeht [14‭] http://www.clor.waw.pl/Raporty_ASS500/Wyniki‭_‬26‭_‬03‭_‬2011‭_‬2.pdf [15‭] http://www.wiadomosci24.pl/artykul/w_polsce_wykryto_obecnosc_jodu‭_‬131‭_‬nie_ma_zagrozenia_dla‭_‬188175.html ‭[16‭] http://www.globalnaswiadomosc.com/fukushimaklamstwa2.htm [17‭] http://enenews.com/video-1-68-µsvhr-detected-in-canadian-rain-water-sample-geiger-counter-display-reads-dangerous-radiation-background ‭[18‭] http://enenews.com/japan-says-air-150-km-from-fukushima-plant-is-as-radioactive-as-areas-close-to-meltdown ‭[19‭] ‬http://piotrbein.wordpress.com/2011/06/02/komu-radioaktywne-prety-z-daiiczi/ ‭[20‭] ‬Ibid. ‭[21‭] ‬http://www.agoravox.fr/actualites/environnement/article/les-usa-veulent-bombarder-92277 ‭[22‭] ‬http://www.wiadomosci24.pl/artykul/nie_dajmy_sie_lobbystom_energetyki_jadrowej_wywiad_z_prof‭_‬186985-2–1-d.html ‭[23‭] ‬http://sigma.nowyekran.pl/post/10556,swiat-ma-prawo-skonczyc-ze-zlym-zarzadzaniem-programem-nuklearnym